یکی از چهرههای نوظهور و پرنفوذ عرصه سیاست روسیه پیشبینی میکند که چنگال پوتین تا یک سال و نیم دیگر از قدرت میگسلد.
الکسی ناوالنی با افشای زیادهخواهی و دزدیهای وسیع نخبگان سیاسی روسیه در وبلاگش به یک فعال شناختهشده ضدفساد تبدیل شد.
دنیل سندفورد
بیبیسی، مسکو
اما اینک، او به عنوان یکی از رهبران غیررسمی اعتراضات مسکو جایگاهی برجستهتر نیز به دست آورده است؛ اعتراضاتی که در جریان آنها، دهها هزار نفر در ماههای دسامبر و فوریه امسال به خیابانها ریختند.
ناوالنی در مصاحبهای با بیبیسی – که با توجه به پرهیز او از گفتگوی مفصل با رسانههای غربی، مصاحبهای نامعمول بود – توضیح داد که چرا از نظر او فرصت برای این دولت به سرعت میگذرد.
او گفت: "بسیاری از افرادی که خودشان درون دستگاه هستند، پی بردهاند که فساد نمیتواند پایه یک نظام باشد. نمیشود برای همیشه این طور عمل کرد، وقتی چیزی سر جایش نیست دیر یا زود فرو میریزد."
او گفت: "من فکر نمیکنم ولادیمیر پوتین و محفلش بتوانند این نظامی را که ساختهاند بیشتر از ۱۸ ماه دیگر سر پا نگه دارند."
قبضه قدرت توسط پوتین
در پاسخ به این سوال که آیا روسیه به انقلابی مسالمتآمیز نیاز دارد یا نه؟ گفت: "در واقع انقلابی جنایتبار توسط پوتین اجرا شده است."
ناوالنی اضافه کرد که پوتین "واقعا قدرت را غصب کرده و از راهی غیرقانونی به آن رسیده است. ولادیمیر پوتین صحنهگردان یک انقلاب بود و کاری که باید بکنیم بازگرداندن قدرت به مردم است."
به گفته ناوالنی، او و دیگر مخالفان از حضور صدهزار نفر در اعتراضات اخیر در روسیه شگفتزده شدند. آنها می گویند که ادامه فساد موجب واکنشهایی حتی وسیعتر خواهد شد: "میدانیم در انتخابات چهارم مارس، دستکاریهایی خواهد شد و اگر این دستکاری آرا به آشکاری و زنندگی تقلب انتخابات مجلس روسیه باشد، به نظر من حتی مردم بیشتری به خیابان میآیند."
بسیاری از لیبرالهای روسیه به ناوالنی اعتماد ندارند، چرا که او در "رژه روسیه" که یک تظاهرات ملیگرایانه با همراهی قوی راستهای افراطی است، حضور یافته است. اما او اصرار دارد که علت حضورش در آن رژه، این بوده است که مساله کنترل مهاجرت توسط جریان اصلی سیاست در روسیه نادیده گرفته نشود.
او تایید میکند که "وقتی از ملیگرایی حرف میزنید، به سرعت یک سری معانی منفی تداعی میشوند. اما مساله این است که وقتی از موضوعات به اصطلاح ملیگرایانه سخن میگوییم، از مشکلاتی واقعی حرف میزنیم."
او اضافه کرد: "روسیه دومین مقصد مهاجران غیرقانونی است. دلیل شرکت من در برنامهای که معمولا ملیگراها در آن شرکت میکنند و لیبرالها و دموکراتها از آن غایب هستند، این بود که بحث از چنین مساله مهمی را تنها به گروههای سیاسی حاشیهای وانگذاریم."
استراتژی این چنینی، به ناوالنی جذبهای گستردهتر و فراتر از طبقه متوسط مسکو داده است. او حامیانی در شهرهای کوچک این سو و آن سوی روسیه دارد و رشتهای که آنان را به هم میپیوندد، اینترنت و نیز خشم از سطح فساد حاکم بر کشور است.
اکنون تقریبا نیمی از مردم روسیه به اینترنت دسترسی دارند.
او میگوید: "راه تلویزیون به کلی به روی ما بسته است. هر روزنهای در رسانههای بزرگ، تحت کنترل دولت است. به همین دلیل، اینترنت تنها ابزار ماست. میتوانیم مجانی، یا تقریبا مجانی، هر کاری بکنیم و به جمع زیادی از مردم دسترسی پیدا کنیم. به همین خاطر، بسیاری از فعالان سیاسی مثل من، راهبرد سیاسی خود را بر اینترنت استوار کردهاند، چرا که میدانند راه دیگری ندارند."
رزمگاه رسانهای
دو هفته پیش، پخش برنامه سیاسی ملایمی به نام "گوسدپ" که از ناوالنی برای شرکت آن دعوت شده بود، از شبکه امتیوی روسیه متوقف شد. البته نه فقط برنامه آن هفته، بلکه پخش برنامه برای همیشه متوقف شد.
الکسی ناوالنی اولین کسی بود که حزب روسیه متحد ولادیمیر پوتین را با عبارت "حزب راهزنان و کلاهبرداران" توصیف کرد، هرچند تعداد پرشماری از حامیان کرملین با ویدیوهایشان در یوتیوب به او حمله کردند.
او گفت: "این، نشانهای بود که کارم موثر است. دریافتم که باید کاری کنیم تا این شیادانی که میهنمان را به تاراج میبرند به دشواری بیافتند."
او تصدیق میکند که پوتین هنوز محبوبترین سیاستمدار روسیه است، اما میگوید که پشتیبانان راسخ پوتین تنها ۳۰ درصد مردم هستند که همانها هم با انحصار و کنترلی که دولت بر تلویزیون و تا حدی روزنامهها دارد، جذب شدهاند.
او میگوید: "اما حتی همین ماشین روابط عمومی هم دیگر از پس وظیفهاش برنمیآید."